સ્વતંત્રતા દિવસ વિશે ગુજરાતી નિબંધ, વિદ્યાર્થીઓ ભારતના સ્વતંત્રતા ઇતિહાસની દરેક નોંધપાત્ર સૂક્ષ્મતાને શોધી શકે છે. તેઓ તેમની પરીક્ષાની તૈયારી માટે તેનો ઉલ્લેખ કરી શકે છે કારણ કે સામાન્ય રીતે આઝાદી વિશે નિબંધ ધો 1,2,3,4,5 થી લઇ ને ધો 10 સુધી પેપરમાં પૂછવામાં આવે છે. વધુમાં, તેઓ પરીક્ષા દરમિયાન 15 મી ઓગસ્ટ વિશે ગુજરાતી નિબંધ માટે અભ્યાસ સામગ્રી તરીકે આ લેખનો ઉપયોગ કરી શકે છે.

15મી ઓગસ્ટને ધ્વજવંદન, કૂચ અને સામાજિક કાર્યો સાથે જાહેર ઉજવણી તરીકે વખાણવામાં આવે છે. શાળાઓ, યુનિવર્સિટીઓ, કાર્યસ્થળો, સમાજની ઇમારતો, સરકારી અને ખાનગી સંગઠનો આ દિવસને સુંદર રીતે ઉજવે છે. આ દિવસે, ભારતના વડા પ્રધાન લાલ કિલ્લા પર રાષ્ટ્રધ્વજ ફરકાવે છે અને ભાષણ દ્વારા દેશને સંબોધિત કરે છે. દૂરદર્શન ટીવી પર (લાઈવ) રીઅલ-ટાઇમમાં આખો પ્રસંગ સંચાર કરે છે.

આ ખાસ અવસર પર, ભારતના લોકો ભારતની આઝાદી હાંસલ કરવા માટે મહાપુરુષો અને મહિલાઓના નિઃસ્વાર્થ બલિદાન અને અપ્રતિમ યોગદાનને યાદ કરે છે.  મહાત્મા ગાંધી, જવાહરલાલ નેહરુ, સુભાષચંદ્ર બોઝ, મૌલાના અબ્દુલ કલામ આઝાદ, સરદાર પટેલ અને ગોપાલબંધુ દાસ જેવા નેતાઓને સમગ્ર દેશમાં શ્રદ્ધાંજલિ આપવામાં આવે છે.

અસંખ્ય અસાધારણ સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓના પ્રયત્નો વિના ભારત આઝાદી મેળવી શક્યું ન હતું. ભગત સિંહ, ઝાંસીની રાણી, ચંદ્ર શેખર આઝાદ, સુભાષ ચંદ્ર બોઝ, મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી, જવાહરલાલ નેહરુ, રામ પ્રસાદ બિસ્મિલ અને અશફાકુલ્લા ખાન કેટલાક નોંધપાત્ર નામો છે.

ભારતીય સ્વતંત્રતા ચળવળમાં ઘણી મહિલાઓએ મહત્વનો ભાગ ભજવ્યો છે. સાવિત્રીબાઈ ફૂલે, મહાદેવી વર્મા, કૅપ્ટન લક્ષ્મી સહગલ, રાણી લક્ષ્મીબાઈ અને બસંતી દેવી યાદ રાખવા માટેના થોડા નિર્ણાયક નામો છે.  આ મહિલાઓએ અન્ય ઘણા લોકો સાથે ભારતને તેની સ્વતંત્રતા તરફ લઈ જવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી હતી.

1947માં આ દિવસે ભારત આઝાદ થયું હતું. આપણે સખત સંઘર્ષ પછી બ્રિટિશ સત્તામાંથી આઝાદી મેળવી.  આ દિવસે મધ્યરાત્રિએ પંડિત જવાહરલાલ નેહરુ, આપણા પ્રથમ વડા પ્રધાન, એ પ્રથમ વખત લાલ કિલ્લા પર રાષ્ટ્રધ્વજ ફરકાવ્યો હતો. તે ભારતમાં 200 વર્ષ જૂના બ્રિટિશ શાસનનો અંત દર્શાવે છે. હવે આપણે સ્વતંત્ર અને સાર્વભૌમ રાષ્ટ્રમાં હવામાં શ્વાસ લઈએ છીએ.

ભારતીય સ્વતંત્રતા ચળવળમાં ઘણી મહિલાઓએ મહત્વનો ભાગ ભજવ્યો છે. સાવિત્રીબાઈ ફૂલે, મહાદેવી વર્મા, કૅપ્ટન લક્ષ્મી સહગલ, રાણી લક્ષ્મીબાઈ અને બસંતી દેવી યાદ રાખવા માટેના થોડા નિર્ણાયક નામો છે.  આ મહિલાઓએ અન્ય ઘણા લોકો સાથે ભારતને તેની સ્વતંત્રતા તરફ લઈ જવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી હતી.

બધા અંગ્રેજો ખરાબ ન હતા; ઘણા લોકો ભારતને પૂજવા માટે વિકસિત થયા અને તેના માટે અવિશ્વસનીય વસ્તુઓ કરી. કેટલાકે તો ભારતીય સ્વતંત્રતા સંગ્રામમાં પણ ભાગ લીધો હતો. કેટલાક સારા બ્રિટિશ શાસકોમાં કોર્ટમાં સુધારા કરનારા વોરન હેસ્ટિંગ્સ, ભારતીય રાષ્ટ્રવાદને ટેકો આપનાર ફ્રેડા બેદી, એલન ઓક્ટાવિયન હ્યુમે ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસની શરૂઆત કરી વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.

ઈ.સ.1757 થી અંગ્રેજોએ ભારત દેશના શાસનમાં પગપેસારો કર્યો હતો . ત્યારથી લઈને 1947 સુધી લગભગ 200 વર્ષ સુધી ભારત દેશ અંગ્રેજ શાસનનો ગુલામ રહ્યો. 200 વર્ષમાં બ્રિટિશરોએ ભારતની અબજો રૂપિયાની સંપતિ લૂંટી લીધી હતી. તેઓ દેશના લોકોના ભોગે સામ્રાજ્યનો વિસ્તાર કરી રહ્યા હતા.  વળી સૈન્ય , ઉદ્યોગ , ધંધા દરેક ક્ષેત્રમાં ઉચ્ચ પદો પર બ્રિટિશરોને જ રાખવામાં આવતા હતા. ભારતીય કર્મચારીઓને બઢતી અને વેતનમાં પણ અન્યાય કરવામાં આવતો હતો. આ અન્યાયના લીધે ભારતની પ્રજામાં બ્રિટિશરો વિરૂદ્ધ લડત ચલાવવાની ફરજ પડી. 1857માં લશ્કરમાં  આ લડત ઉગ્ર બની.

આ પહેલા ભારતના દરેક દેશી રજવાડાઓના રાજાઓ અંગ્રેજો વિરૂદ્ધ અલગ અલગ લડત કરતા રહ્યા હતા પરંતુ 1857ના સંગ્રામ બાદ બધા જ લોકો એક સાથે મળીને લડત ચલાવી. 1942માં મહાત્મા ગાંધીજીના નેતૃત્વ હેઠળ અંગ્રેજો ભારત છોડોના નારા સાથે ” હિંદ છોડો ચળવળ” ની શરૂઆત થઈ. ઠેર ઠેર બ્રિટિશ શાસન વિરુદ્ધ પ્રદર્શનો થયાં. સ્વદેશી વસ્તુઓના ઉપયોગને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવ્યું. વિદેશી ચીજવસ્તુઓનો બહિષ્કાર થવા લાગ્યો . ભારતના મોટા ભાગના વિસ્તારોમાં અહિંસક આંદોલનો થયાં, તો કેટલાક વિસ્તારોમાં પ્રજાનો રોષ ઉગ્ર બનતાં અંગ્રેજોને ભારત છોડવાની ફરજ પડી હતી.

દેશને ગુલામીમાંથી મુક્ત કરાવવા અનેક શહિદોને બલિદાનો આપ્યા છે. અનેક વીર જવનોએ પોતાના જીવનની પરવાહ કર્યા વગર આઝાદી માટે જીવન સમર્પિત કર્યું છે ત્યારે આપણને આઝાદી મળી છે. આઝાદ ભારતના નાગરિક તરીકે દેશની એકતા અને અખંડિતતા જળવાઈ રહે એ આપણી ફરજ છે. દેશમાં રહેલા દરેક નાગરિકોએ દેશની રક્ષા માટે પોતાના જીવના જોખમે સરહદ પર આપણી સુરક્ષા માટે ફરજ બજાવતા જવાનોનું સમ્માન કરવું જોઈએ. દેશને આઝાદી અપાવવા પોતાના બલિદાન આપનાર વીર જવાનોને આપણે ક્યારેય ના ભૂલી શકીએ.